De Collecties

Maar dat is nog lang niet alles: ook Chinees en Japans porselein, klokken, zilveren en glazen voorwerpen, sculpturen en miniatuurportretten wekten zijn verzamelwoede. Zelfs bouwmaterialen voor het kasteel en de tuin maakten deel uit van zijn verzamelingen. De verzamelingen van jonkheer Henri zijn te zien in Kasteel-Museum Sypesteyn.

Jonkheer Henri wilde met zijn museum de herinnering aan zijn familie levend houden. De uitgebreide verzameling familieportretten is dan ook een belangrijke kern van het museum. De ongeveer tachtig schilderijen werden vervaardigd door schilders als Michiel van Mierevelt, Nicolaas Maes, Jan de Baen, Caspar Netscher, Cornelis Troost, George van der Mijn en Wybrand Hendriks.

De familieportretten zijn meer dan alleen een beeldverhaal van de familie. Ze geven ook een overzicht van de ontwikkeling van de Nederlandse portretschilderkunst van de zestiende tot de negentiende eeuw.

Eeuwenlang was porselein een kostbaar exotisch goed dat alleen uit Azië werd geïmporteerd. Pas in de 18de-eeuw leerde men dit “witte goud” ook in Europa te maken. In Holland werd achtereenvolgens in Weesp, Loosdrecht en Ouder- en Nieuwer-Amstel porselein gebakken. De fabrieken startten ambitieus, maar door de vele misbaksels en de hevige concurrentie werd de productie nooit rendabel.

De Loosdrechtse fabriek had ook een sociaal doel. Door de afgraving van het veen was veel landbouwgrond verdwenen. De stichter van de porseleinfabriek, dominee Joannes de Mol, wilde hiermee voorzien in scholing, werkgelegenheid en inkomen. De productie was van 1774 tot 1784 hoogwaardig, maar niet winstgevend.

Jonkheer Henri verzamelde niet alleen Loosdrechts porselein, hij publiceerde ook als één van de eersten hierover. Kasteel-Museum Sypsteyn heeft tegenwoordig de grootste verzameling Loosdrechts porselein.

Een historisch kasteel heeft ook een wapenverzameling en dus richtte jonkheer Henri een wapenkamer in. De verzameling slag- en vuurwapens, hand- en voetbogen is echter veel breder dan wat oud familiebezit zou omvatten.

Als gepassioneerd verzamelaar viel jonkheer Henri ook voor curiositeiten: een draaibaar kanon, dat op zee op de eigen muitende bemanning kon worden gericht, exotische Aziatische dolken, een koppensnellerszwaard, een pijlenkoker waar het gif nog bij zit, Japanse zwaarden, beulsbijlen, kruisbogen en zelfs een 2000 jaar oud mechaniek van een kruisboog uit de Chinese Han-dynastie.

Behalve de verzamelingen familieportretten, Loosdrechts porselein en antieke wapens bracht jonkheer Henri van Sypesteyn ook allerlei andere zaken bijeen, die te maken hadden met het geslacht Van Sypesteyn. Door op haast encyclopedische wijze te verzamelen dacht hij de geschiedenis als het ware te kunnen reconstrueren. Zijn veelzijdigheid is indrukwekkend. Hij verzamelde niet alleen oude bouwmaterialen om het kasteel een geloofwaardig historisch aanzien te geven, maar ook de bomen, planten en tuinornamenten voor de Historische Tuin van Sypesteyn.

Het Hollands porselein blijft niet beperkt tot porselein uit Loosdrecht, maar ook Weesper porselein, Amstel porselein en Haags porselein zijn in de collectie aanwezig. En natuurlijk het Chinees en Japans porselein, dat onze voorouders in de vorige eeuwen zo bekoorden. Met deze verzamelingen en die van klokken, zilveren voorwerpen, glas, sculpturen en portretminiaturen schiep jonkheer Henri een gevarieerde achtergrond waartegen de geschiedenis van zijn voorouders kon schitteren.